همه چیز درباره عوارض کاشت مو و راهکارهای درمان آنها

عوارض کاشت مو

عوارض کاشت مو اغلب در یک دوره کوتاه مدت چند روزه، چند هفته و یا چند ماهه دیده می‌شود. به طور معمول تمامی عوارض احتمالی در همه مراجعین بروز نمی‌کنند. عوارض سطحی مانند درد، کبودی، قرمزی و تورم بعد از یک عمل جراحی کاملاً عادی است. در صورت استفاده از روش کاشت موی مناسب و رعایت مراقبت‌های بعد از عمل عوارض سطحی نیز به سرعت از بین می‌روند.

 اگر کاشت مو توسط فرد غیرمتخصص و در مرکز نامعتبر انجام شده باشد، وسعت و شدت عوارض از حد سطحی و عادی خارج شده و غیرقابل کنترل خواهد شد. عوارض کاشت مو را می‌توان به دو گروه زیر تقسیم کرد:

• عوارض عمومی،
• عوارض نادر و خطرناک.

عوارض عمومی کاشت مو

این گروه از عوارض تقریباً در همه افراد دیده شده و سطحی هستند. درصورتی‌که پس از عمل دستورات پزشک معالج را به‌خوبی اجرا کنید، با کم‌ترین میزان عوارض روبه‌رو خواهید شد. بروز عوارض عمومی جای نگرانی ندارد و با رعایت چند نکته ساده به‌سرعت برطرف می‌شوند. در ادامه به معرفی عوارض عمومی کاشت مو می‌پردازیم:

تورم و بروز کبودی در اطراف چشم و پیشانی

ورم ناشی از کاشت مو، به دلیل تجمع مایعات در قسمتی از پوست سر بروز می‌کند. ورم یکی از سطحی‌ترین عوارض کاشت مو بوده و با استفاده از کمپرس سرد و مصرف داروهای استروئیدی تجویز شده توسط پزشک کنترل می‌شود.

بروز کبودی خفیف در نواحی تحت عمل یکی از عوارض رایج در فرایند کاشت مو به حساب می‌آید. چراکه کبودی بعد از برداشت مو از نواحی پشت سر و ایجاد برش برای کاشت آن در نواحی جلویی کاملاً طبیعی است. در برخی موارد نادر نیز کبودی‌های شدیدی در اطراف چشم، پیشانی و گونه‌ها دیده می‌شود، این کبودی‌ها طی 2 روز برطرف شده و جای نگرانی نیست.

خارش پوست سر

خارش، پاسخ طبیعی بدن به فرایند بهبود زخم است. ازآنجایی‌که 4 تا 10 روز طول می‌کشد تا فولیکول‌ها به‌خوبی در محل پیوند ثابت شوند، طی این مدت احتمال خارج شدن فولیکول‌ها از محل کاشت بسیار بالا است. در نتیجه لازم است طی مراحل و مراقبت‌های حساس بعد از عمل، از خارش و لمس محل کاشت مو خودداری کنید. برای درمان این عارضه در بسیاری از بیماران معمولاً آنتی‌هیستامین، سیتریزین یا استروئیدهای موضعی تجویز می‌شود.

ریزش موی موقتی

یکی از رایج‌ترین عوارض کاشت مو، ریزش مو است. این مورد بیشترین نگرانی را در میان سایر عوارض برای مراجعین ایجاد می‌کند. ریزش مو بعد از کاشت قابل‌انتظار بوده و بخشی از فرایند طبیعی کاشت مو بشمار می‌آید. دلیل ریزش بعد از کاشت مو، قطع شدن چرخه رشد مو و ترومای پوستی در نواحی کاشت است. این امر برای سلامت موهای تازه کاشته مفید بوده و به سلول‌های مو اجازه رشد و به پوست سر امکان بهبودی می‌دهد.

سرفه و سکسکه

یکی دیگر از عوارض عمومی کاشت مو، بروز سرفه و سکسکه تا ۳ روز بعد عمل است. علت و ارتباط دقیق این عارضه با کاشت مو هنوز به طور دقیق مشخص نشده است. اما احتمالاً تحریک اعصاب پوست سر که شاخه‌هایی از آن به عصب فرنیک متصل است، دلیل اصلی بروز سرفه و سکسکه بعد از کاشت مو است.

پوسته پوسته شدن سر

در یک مدت کوتاه 24 تا 48 ساعت پس از عمل کاشت مو، در اطراف ناحیه تحت عمل، پوسته‌های ریزی ایجاد می‌شود. بروز این پوسته‌ها از عوارض عمومی کاشت مو محسوب شده و اغلب 7 تا 10 روز بعد از کاشت مو از بین می‌روند. وجود پوسته‌ها در روند بهبودی و کیفیت درمان تأثیر منفی ندارد، اما بهتر است جهت کاهش پوسته‌ها با پزشک خود مشورت کرده و قبل از اولین شستشو، از مرطوب‌کننده استفاده کنید.

جوش های چرکی

بروز جوش چرکی به دلیل عدم رعایت نکات بهداشتی و مراقبت‌های اصولی بعد از عمل رخ می‌دهد. این جوش‌های ظاهر سفیدی دارند و به ندرت به عنوان عارضه پس از کاشت مو دیده می‌شوند. خوشبختانه برای سلامت بیمار و نتیجه درمان خطری نداشته و با رعایت چند نکته ساده برطرف می‌شود.

• محل کاشت را خشک و تمیز نگه دارید.
• آنتی بیونیک‌های تجویز شده توسط پزشک را به موقع مصرف کنید.
• دستور العمل های نحوه شستشوی سر بعد از کاشت مو را بدرستی رعایت کنید.

چرب شدن غیر‌عادی پوست سر

پس از جراحی کاشت مو، در مواردی در نواحی تحت عمل، چربی ایجاد می‌شود. بروز چربی امری طبیعی بوده و به بهبود و ترمیم هرچه سریع‌تر محل زخم کمک می‌کند. اما در مواردی میزان این چربی به شدت بالا رفته و فرد را نگران می‌کند. با رعایت موارد زیر میزان چربی سر بعد از کاشت کاهش پیدا می‌کند.

• رعایت دستورالعمل شستشو اصولی،
• قرار نگرفتن در معرض آلودگی و نور مستقیم خورشید.

سردرد و سرگیجه

سردرد و سرگیجه خفیف تا چند روز اول پس از کشت مو کاملاً طبیعی بوده و جزو عوارض عمومی کاشت مو به حساب می‌آید. سردرد و سرگیجه بعد از کاشت مو، به دلیل برش‌های ایجاد شده در پوست سر و وجود اعصاب در این نواحی بروز می‌کند. با مصرف داروهای مسکن و مایعات بهبود پیدا می‌کند.

دلمه

پس از کاشت مو بدن به عنوان یک واکنش طبیعی در اطراف فولیکول‌های کاشته شده دلمه ایجاد می‌کند. بروز این عارضه جای نگرانی نداشته و در صورت رعایت نکات و اصول مراقبتی بعد از عمل برطرف خواهد شد. به منظور برطرف شدن سریع دلمه لازم است بیمار نکات زیر را رعایت کند:

• شستشو مناسب سر،
• مصرف داروها،
• فشار نیاوردن به محل زخم.

شوره غیرعادی سر

مشاهده شوره سر یکی از عوارض رایج و عمومی کاشت مو است. بروز شوره در محل کاشت، در نتیجه و کیفیت نهایی عمل تأثیر منفی ندارد، اما ممکن است خارش‌آور و آزاردهنده باشد. شوره زدن بعد از کاشت مو می‌تواند دلایل مختلفی داشته باشد، اما افرادی که قبل از کاشت مو دچار شوره سر هستند بیشتر از سایر افراد پس از کاشت نیز به این عارضه دچار می‌شوند.

زخم های سطحی

همان‌طور که اشاره شد، کاشت مو با ایجاد برش‌های ریز در نواحی پشت سر، انجام می‌شود؛ بنابراین وجود زخم‌های سطحی کاملاً عادی و رایج است. اما درصورتی‌که پزشک تبحر و تجربه بالایی داشته و از روش مناسبی برای کاشت مو استفاده کند میزان زخم‌های محل جراحی به میزان زیادی کاهش پیدا می‌کند.

معرفی عوارض نادر و خطرناک کاشت مو

درصورتی‌که کاشت مو در مراکز نامعتبر و توسط افراد غیرمتخصص انجام شود، ممکن است با عوارض خطرناک و جدی‌ مواجه شوید. این مراکز نه‌تنها از ابزار و تجهیزات پیشرفته استفاده نمی‌کنند، بلکه فعالیت غیرقانونی داشته و موفق به دریافت مجوزهای لازم از وزارت بهداشت نشده‌اند.

علاوه بر کاشت مو در مرکز درمانی نامعتبر، اگر فرد مراقبت‌های بعد از کاشت را به‌خوبی رعایت نکرده و دستورات پزشک را جدی نگیرد، درگیر عوارض خطرناک کاشت مو خواهد شد.

عفونت

یکی از مهم‌ترین عوارض کاشت مو بروز عفونت در ناحیه جراحی است. پیروی از دستورالعمل‌ها و مراقبت‌های بعد از عمل احتمال بروز عفونت را بسیار کاهش می‌دهد. همچنین لازم است از انجام هر فعالیتی که سبب وارد کردن باکتری و آلودگی به نواحی جراحی می‌شود، خودداری کنید.

عفونت با تورم و قرمزی پوست صورت و سر مشخص شده و با تجویز داروهای آنتی‌بیوتیک از جانب پزشک برطرف می‌شود. توجه داشته باشید که بروز عفونت بعد از کاشت مو می‌تواند بر کیفیت و نتیجه نهایی عمل تأثیر منفی بگذارد.

نکروز

نکروز یکی از عوارض نادر و خطرناک کاشت مو بوده و به دلیل خطای پزشکی رخ می‌دهد. در واقع نکروز یا همان مرگ سلولی به دنبال قطع یا کاهش خون‌رسانی در قسمت زخم ناشی از برداشت مو از بانک مو ایجاد می‌شود. درصورتی‌که کاشت مو از طریق تکنیک FUT انجام شود و پزشک مهارت لازم بخیه‌زنی در این تکنیک را نداشته باشد، به زخم فشار وارد شده خون‌رسانی در آن ناحیه متوقف می‌شود.

به دنبال قطع خون‌‌رسانی در ناحیه بانک مو، علاوه بر مرگ سلولی (نکروز) شاهد مرگ بافت‌ها، بروز عفونت و کیست‌های زیرپوستی نیز خواهیم بود. کیست‌های زیرپوستی نیز به دنبال دفن فولیکول‌های مو در زیر پوست ایجاد شده و با درد و ورم همراه هستند.

درد طولانی مدت

درد طولانی مدت یکی از عوارض نادر و خطرناک پس از کاشت مو است. درصورتی‌که کاشت مو در مراکز غیررسمی و توسط افراد غیرمتخصص انجام شود، عوارض معمول و کوتاه مدت به عوارض جدی و بلند مدت تبدیل می‌شوند. دردهای طولانی مدت ناشی از بروز کیست در محل بانک مو و ایجاد برش‌های نامناسب است.

تخریب بانک مو

بانک مو به ناحیه 25 تا 30 سانتی‌متری در پشت سر گفته می‌شود، تراکم مو در این ناحیه بسیار بالا بوده و در برابر ریزش حساسیت کمتری دارد. در کاشت مو به روش FUE، موها به صورت پراکنده و تکی از بانک مو برداشت می‌شوند، اما در روش FUT موها به صورت یک نوار یک سانتی‌متری برداشت می‌شوند. درصورتی‌که فرایند ترمیم و بخیه‌زنی به‌خوبی انجام نشود در این ناحیه شاهد جای زخم زیادی خواهیم بود.

از طرفی به دنبال خطای پزشکی و برداشت بیش از حد فولیکول از این قسمت، بانک مو تخریب شده و به طور کامل از بین می‌رود. اما اگر پزشک مهارت کافی داشته باشد در برداشت فولیکول‌ها فاصله مناسب را رعایت کرده و مشکلی پیش نخواهد آمد.

جای زخم عمیق (اسکار)

جای زخم یا همان اسکار به دلیل برداشت مو از بانک مو ایجاد می‌شود. میزان اسکار ناشی از کاشت مو، به روش کاشت و مهارت پزشک بستگی دارد. در مواردی آسیب ناشی از برش‌های جراحی، به‌خوبی ترمیم نشده و منجر به بروز زخم‌های گوشتی و کلوئیدی می‌شوند.

روش FUT نسبت به FIT جای زخم نسبتاً بزرگی را در سر بیمار ایجاد می‌کند. در روش FIT، سوراخ‌های بسیار ریز چند میلی‌متری توسط ابزار مخصوص بر روی سر ایجاد شده و جای زخم تنها در صورت کوتاه کردن موها قابل رویت هستند.

خونریزی شدید

خونریزی یکی از شایع‌ترین عوارض کاشت مو بوده و اغلب روزها تا هفته‌ها بعد از عمل نیز دیده می‌شود. بااین‌حال میزان خونریزی در دوره نقاهت بسته به مهارت پزشک و تکنیک کاشت مو متفاوت خواهد بود. به‌این‌ترتیب هرچه پزشک برش‌های کوچک‌تری ایجاد کرده و به سلول‌های پوست سر آسیب کمتری وارد شود، میزان خونریزی نیز به حداقل میزان ممکن کاهش پیدا می‌کند.

به‌هرحال به طور طبیعی تمام مراجعین لایه نازکی از خون لخته شده را در نواحی کاشت مو مشاهده خواهند کرد. این لخته‌ها از 4 تا 10 روز پس از جراحی از بین خواهند رفت؛ بنابراین بهتر است لایه‌های خون لخته شده را به حال خود رها کنید. چراکه که دست دن و برداشتن آنها سبب عفونت و آسیب بیشتر می‌شود.

• روش‌های کنترل خونریزی بعد از کاشت مو
• قطع کردن داروهای رقیق‌کننده خون مدتی قبل از روز جراحی
• خودداری از هرگونه فعالیتی که سبب خارج شدن موهای کاشته شده می‌شود.
• ورزش نکردن تا 2 هفته اول پس از جراحی

عدم تقارن خط رویش

این عارضه تنها در مواردی دیده می‌شود که کاشت مو توسط فرد غیرمتخصص در مرکز نامعتبر انجام شده باشد. چراکه طراحی، علامت‌گذاری و ایجاد تقارن در محل گیرنده مو، نیازمند تخصص، تبحر و دقت بالای پزشک است. در غیر این صورت، خط رویش موهای کاشته شده بسیار غیرطبیعی و همراه با تراکم نامتقارن خواهد بود. عدم تقارن در خط رویش سبب می‌شود تا کاشت مو تغییر مثبت و مناسبی را در ظاهر فرد ایجاد نکند.

فولیکولیت

فولیکولیت یا التهاب فولیکول مو به دنبال عفونت، آسیب فیزیکی یا قرار گرفتن در معرض مواد شیمایی ایجاد می‌شود. اگر در عمل کاشت مو اصول فنی و پزشکی به درستی رعایت نشود احتمال وقوع فولیکولیت تا 20 درصد افزایش پیدا می‌کند. عارضه فولیکولیت به صورت التهاب و چرک‌های پراکنده در نواحی دهنده و گیرنده روی پوست سر، دیده می‌شود.

عوارض کاشت مو در اتاق عمل

عوارض مربوط به اتاق عمل مختص پروسه کاشت مو نبوده و ممکن است در هر عمل جراحی دیگر نیز رخ دهد. داروهای بی‌حسی، با هدف بی‌حس کردن محل تحت جراحی مورد استفاده قرار می‌گیرند،  میزان عوارض ناشی از داروهای بی‌حسی در افراد مختلف متفاوت بوده و اغلب به دلیل جنبه روانی ناشی از ترس و استرس بیمار رخ می‌دهد.

بااین‌حال، در برخی مواقع با تزریق داروی بی‌حسی، به دلیل وجود عارضه قلبی یا فشار خون بالا، ضربان قلب فرد بالا رفته و از حالت طبیعی خارج می‌شود. پزشکان باتجربه برای جلوگیری از اتفاقات این‌چنینی، قبل از عمل، تمام سوابق پزشکی بیمار را بررسی می‌کنند. همچنین در حین عمل، جهت جلوگیری از هرگونه عارضه جدی ضربان قلب و فشار خون فرد مرتباً چک می‌شود.

یکی دیگر از عوارض کاشت مو در اتاق عمل، از حال رفتن بیمار در حین یا بعد از کاشت مو است. این عارضه اغلب با طولانی شدن پروسه کاشت مو، درد، استرس بیمار، افت قند خون و بالا رفتن فشار خون دیده می‌شود. کادر درمانی اتاق عمل با کنترل شرایط فیزیکی بیمار و بررسی مکرر وضعیت فشار خون و میزان آبرسانی بیمار، احتمال بروز این عارضه را به حداقل کاهش می‌دهند.

مراقبت‌های بعد از کاشت مو

مراقبت‌های صحیح پس از کاشت مو سبب می‌شود تا دوره نقاهت بسیار کوتاه شده و احتمال بروز عوارض به میزان بسیار زیادی کاهش پیدا کند. همچنین با رعایت این مراقبت‌ها عوارضی مانند شوره و قرمزی سر به‌طورکلی رخ نمی‌دهند.

• استفاده از کمپرس سرد جهت جلوگیری از تورم سر،
• رعایت اصول خوابیدن بعد از کاشت مو،
• تعویض پانسمان به موقع،
• رعایت تغذیه مناسب و مقوی،
• مصرف دارو به موقع دارو،
• استفاده شامپوی مناسب کاشت مو،
• رعایت زمانبندی صحیح آغاز فعالیت های روزانه و ورزشی،
• ترک دخانیات و مشروبات الکی،
• تقویت موها با راهکارهای صحیح درمانی.