خال چیست ؟ | انواع، دلایل ایجاد و نحوه برداشت

خال چیست ؟

در یک جمله‌ ساده می‌توان گفت هر نوع تغییر رنگی که بر روی پوست ایجاد شود را خال می‌گویند. اما در تعابیر پزشکی خال یک ضایعه پوستی به شمار می‌آید که به دلیل تجمع رنگ‌دانه‌های پوست در یک نقطه ایجاد می‌شود. سلول‌های ملانوییت که همان سلول‌های تولیدکننده‌ی رنگ‌دانه هستند در سراسر پوست به طور پراکنده وجود دارند و زمانی که در یک نقطه جمع شوند خال به وجود می‌آید. بنابراین رنگ هر خال و اندازه‌ی آن بستگی به تعداد سلول‌های ملانوییتی دارد که در آن نقطه جمع شده‌اند.

معمولا بیشتر خال‌ها به رنگ قهوه‌ای یا مشکی هستند و بر روی سطح پوست ایجاد می‌شوند و اندازه‌ی آن‌ها بیش از حد بزرگ نیست. اما در بعضی مواقع ممکن است خال بسیار تیره باشد و اندازه‌ی آن به چند سانتی‌متر نیز برسد. یا ممکن است خال زیر پوست قرار گرفته باشد و در محل ایجاد برخی آن‌ها موهای ضخیم‌تری نیز رشد کند.

به طور کلی خال‌ها به دو دسته تقسیم می‌شوند:

• آن‌هایی که از همان ابتدای تولد روی پوست قرار دارند که به آن‌ها خال‌های مادرزادی می‌گوین.
• یا آن‌هایی که به مرور زمان ایجاد می‌شوند که به خال‌های اکتسابی معروف هستند.

معمولا اکثر خال‌هایی که بر روی بدون شما وجود دارد، در این دو دسته قرار می‌گیرند و هر دسته نیز ویژگی خاص خود را دارد. به این ترتیب شما به راحتی می‌توانید نوع خال خود را تشخیص دهید و راهکارهای برخورد مناسب با آن را در پیش بگیرید.

جالب است بدانید در گذشته به خال‌ها به عنوان یک نشانه زیبایی نگاه می‌کردند و چه بسا در بسیاری از ابیات شاعران نامی ایران از خال لب یار تعریف‌های زیای شده است. اما با گذشت زمان معیارهای زیبایی تغییر کرد و بیشتر افراد به سمتی کشیده شدند که ترجیح می‌دادند خال‌های خود را از بین ببرند. در حال حاضر نیز شرایط به گونه‌ای است که فرد دوست دارد پوستی صاف، شفاف و یکدست داشته باشد. به همین دلیل راهکارهای بسیار متنوعی برای برداشت خال به وجود آمده است.

راهکارهای برداشت هر نوع خال با خال دیگر متفاوت است برای مثال برخی از خال‌ها را می‌توان با استفاده از لیزر درمان کرد؛ اما برخی دیگر را باید با جراحی برداشت. نکته دیگری که به انتخاب راه‌حل مناسب برای برداشت خال کمک می‌کند بررسی دلایل ایجاد آن‌ها است. با شناخت این دلایل شما می‌توانید از بروز خال‌های بیشتر جلوگیری کنید که این خود قدم مثبتی برای درمان است. پس در ادامه با بررسی دلایل ایجاد خال با ما همراه باشید.

خال‌ها به چه دلیل ایجاد می‌شوند ؟

همان‌طور که گفتیم خال‌ها به دو دسته مادرزادی و اکتسابی تقسیم می‌شوند. اما به طور کلی می‌توان گفت این که فرد چه تعداد خال بر روی بدن خود دارد بیش از هر چیز به ژنتیک آن و برخی عوامل محیطی بستگی دارد. خال‌های ژنتیکی همان‌ خال‌های مادرزادی هستند و خال‌هایی که بر اثر عوامل محیطی ایجاد می‌شوند، همان خال‌های اکتسابی خواهند بود. دلایل مختلفی می‌توانند باعث ایجاد خال‌های اکتسابی شوند که در ادامه برخی از آن‌ها را بیان می‌کنیم.

• نور خورشید : قرار گرفتن زیر نور مستقیم خورشید آن هم به مدت طولانی باعث ایجاد خال‌های گوناگون بر روی پوست می‌شود مخصوصا اگر پوست فرد سفید و روشن باشد. اشعه فرابنفش نور خورشید بر روی رنگدانه‌های پوست تاثیر می‌گذارد و لکه‌هایی را به وجود می‌آورد که در صورت عدم رسیدگی مناسب تبدیل به خال‌های همیشگی می‌شوند.

• جهش‌های ژنتیکی : جهش‌های ژنتیکی و سوابق وراثتی نیز یکی دیگر از عوامل تشکیل خال بر روی پوست هستند که از لحاظ علمی هنوز دلایل بروز آن مشخص نشده است.

• برخی داروها : علاوه بر نور خورشید و جهش‌های ژنتیکی ممکن است مصرف برخی داروها نیز باعث تشکیل خال بر روی پوست شود. برای مثال مصرف داروهای هورمونی غدد فوق کلیه می‌توانند باعث به وجود آمدن خال‌های جدید یا بزرگ شدن خال‌های قبلی شوند.

• سن : سن هم فاکتور دیگری است که بر رویش خال تاثیر می‌گذارد. معمولا خال‌هایی که از دوران کودکی ایجاد می‌شوند با افزایش سن، رشد می‌کنند و بزرگ می‌شوند. در سن بلوغ رشد خال‌ها به حداکثر می‌رسد و با رسیدن به سن 30 سالگی کمتر با این ضایعه پوستی روبه‌رو خواهید شد.

• نحوه مراقبت از پوست : نوع آرایش پوست و نحوه مراقبت از آن نیز باعث بروز برخی مشکلات مانند به وجود آمدن انواع خال می‌شود. عدم شست‌وشوی پوست بعد از آرایش کردن و شب‌ها قبل از خوابیدن باعث تجمع آلودگی در منافذ پوست و به وجود آمدن لک‌هایی می‌شود که در نهایت به هم می‌چسبند و به شکل یک خال درمی‌آیند.

خال‌های اکتسابی زمانی که ایجاد می‌شوند، هم سطح پوست هستند و شکلی دایره‌ای دارند؛ اما به مرور زمان برجسته‌تر می‌شوند و رنگشان نیز کمی تغییر خواهد کرد. اما در بعضی مواقع این خال‌ها شکل نامنظمی دارند و رنگشان نیز بسیار تیره است. لازم است بدانید نوع خال اکتسابی به طور مستقیم با دلیل ایجاد آن در ارتباط است. یعنی این که رنگ خال چه باشد یا اندازه‌ی آن چقدر باشد به دلیل تشکیل خال بستگی دارد. به طور کلی می‌توان گفت خال‌های اکتسابی به سه دسته سطحی، مرکب و داخل پوستی تقسیم می‌شوند. حال که با دلایل به وجود آمدن خال‌ها آشنا شدید، وقت آن رسیده که انواع آن‌ها را نیز به خوبی بشناسید.

 انواع خال و ویژگی‌های آن‌ها

همان‌طور که گفتیم خال‌ها انواع مختلفی دارند و راه درمان هرکدام نیز با دیگری متفاوت است. اما آن چیزی که به انتخاب راهکار مناسب برای برداشت خال کمک می‌کند، تشخیص نوع خال است. در ادامه با بررسی انواع خال با ما همراه باشید.

خال‌های ملانوسیتی مادرزادی

خال‌های ملانوسیتی مادرزادی از روزی که نوزاد به دنیا می‌آید همراه او هستند و در ابتدا ممکن است بسیار کم‌رنگ و کوچک باشند و اصلا دیده نشوند. این نوع خال با رشد نوزاد رشد می‌کند و کمی بزرگ می‌شود و والدین می‌توانند آن را پس از چند ماه مشاهده کنند. معمولا رشد خال‌های مادرزادی بسیار کندتر از رشد نوزاد است و در مدت زمان طولانی آنقدر بزرگ نخواهند شد که جای نگرانی داشته باشد.

در مقابل بعضی از خال‌های مادرزادی هستند که از همان روز تولد اندازه‌ای بزرگی دارند. این خال‌ها می‌توانند باعث نگرانی والدین شوند زیرا ممکن است با گذشت زمان بسیار بزرگ شوند و قسمتی از پوست را بپوشانند. البته تجربیات نشان داده این نوع خال‌های ملانوسیتی بیشتر در قسمت تحتانی پشت و ران‌ها ایجاد می‌شود که خوشبختانه در معرض دید نیست.

خال‌های ملانوسیتی اکتسابی

این خال‌ها بر اثر تجمع رنگدانه‌های پوست در یک قسمت ایجاد می‌شوند و بیشتر حالت گرد و متقارن دارند. اکثر خال‌های ملانوسیتی اکتسابی با پوست، هم سطح هستند اما در بعضی مواقع نیز کمی برجسته‌تر می‌شوند. اندازه‌ی آن‌ها نیز از یک میلی‌متر تا یک سانتی‌متر قابل تغییر است.

هر فرد در طول زندگی‌اش ممکن است با چندین خال اکتسابی بر روی پوست خود روبه‌رو شود که بر اثر شرایط زندگی به وجود می‌آیند. معمولا وجود این خال‌ها بر روی پوست مشکلی برای فرد ایجاد نخواهد کرد و جای هیچگونه نگرانی نیست.

خال دیسپلاستیک

خال دیسپلاستیک یکی از آن نوع خال‌های دردسرسازی است که باعث می‌شود شما به زحمت بیفتید. رشد این نوع خال بیشتر در جوانان دیده می‌شود و گاهی قطره آن به بیش از 5 میلی‌متر نیز می‌رسد. از لحاظ پزشکی ثابت شده خال‌های دیسپلاستیک نوعی خال مرکب هستند که در برخی ویژگی‌ها مانند رنگ و اندازه تفاوت‌هایی با یکدیگر دارند.

رنگ آن‌ها معمولا یکدست نیست و دارای اندازه‌های نامنظمی هستند. این ضایعه پوستی در افرادی که قبلا به بیماری ملانومای بدخیم مبتلا شده بودند، یک نشانه خطر است و می‌تواند بیانگر عود بیماری باشد. این نوع خال با ایجاد التهاب و خارش همراه است و ممکن است آسیب‌های بسیار جدی به پوست وارد کند.

خال آبی

این نوع خال به دلیل رنگ آبی که دارد به خال آبی معروف است و بیشتر در عمق پوست رشد می‌کند و قطر آن بیشتر از چند میلی‌متر نمی‌شود. این خال‌ها کمی برجسته اما کوچک هستند که بیشتر بر روی قسمت‌هایی مانند سر و گردن یا دست و پا دیده می‌شوند.

هرچند خال‌های آبی جزء خال‌های بدخیم محسوب نمی‌شوند؛ اما اگر بیش از حد بزرگ شوند ممکن است فرد را به دردسر بیندازند. در بعضی مواقع این ضایعه پوستی در پشت بدن ایجاد می‌شود و با بزرگ شدن ممکن است به یک غده بدخیم تبدیل شود. در چنین شرایطی حتما باید به پزشک مراجعه کنید.

سایر انواع خال

• خال داخل درمی : بر اساس یافته‌های علمی خال داخل درمی بیشتر در سن بلوغ به وجود می‌آید و حالت کروی دارد و ممکن است تا سن میان‌سالی نیز بر روی قسمت‌هایی از پوست ایجاد شود. اگر با این نوع خال بر روی بدن خود مواجه شده‌اید می‌دانید که این خال ساختار نرم و رنگ روشنی دارد و به تدریج به خال گوشتی تبدیل می‌شود که رنگ آن مایل به قرمز است. در بعضی مواقع نیز ممکن است چند تار مو داخل آن رشد کند.

• خال مرکب : خال‌های مرکب نوعی از خال‌های اکتسابی هستند که از دوران بلوغ شروع به رشد می‌کنند. رنگ این خال‌ها از قهوه‌ای روشن تا قهوه‌ای تیره و مشکی قابل تغییر است و بیشتر بر روی قسمت‌های میانی بدن تشکیل می‌شوند. اغلب خال‌های مرکب درشت، پررنگ و به شکل مدور و متقارن هستند و ممکن است موهای ضخیم و کلفتی از داخل آن‌ها رشد کند.

• خال عروقی : شاید در قسمت‌هایی از بدن خود خال‌های قرمز رنگی را دیده باشد که به صورت لکه هستند. به این نوع خال‌ها، خال‌های عروقی می‌گوید که به دلیل افزایش لایه داخل رگ‌ها ایجاد می‌شوند. مردم به این ضایعه‌های پوستی ماه‌گرفتگی نیز می‌گویند که بر روی سلامتی پوست تاثیر خاصی ندارد؛ اما ممکن است زیبایی فرد را تحت تاثیر قرار دهند.

• خال مویی : خال‌های مویی از جمله خال‌هایی هستند که فرد بر روی آن‌ها خیلی حساس می‌شود؛ زیرا این نوع خال به دلیل تجمع پیاز مو در یک نقطه ایجاد می‌شود و اگر به آن رسیدگی نشود ممکن است هم سلامتی فرد و هم زیبایی پوست را به خطر بیندازد.

• خال هاله دار : این نوع خال همان‌طور که از نامش پیداست یک خال با هاله‌ای از رنگ روشن اطراف آن است که قطر آن به 25 میلی‌متر نیز می‌رسد. خال‌های هاله دار بیشتر در سن بلوغ رشد می‌کنند و به ‌طور معمول در قسمت پشتی بدن دیده می‌شوند. این ضایعه پوستی اگر بر روی زیبایی پوست تاثیری نداشته باشد، خطر دیگری نخواهد داشت.

چگونگی برداشت انواع خال

روش‌های مختلفی برای برداشتن خال‌ها وجود دارد که بسته به نوع خال و دلایل به وجود آمدن آن به کار می‌رود. توجه داشته باشید که همه خال‌ها نیاز به برداشتن ندارند و اگر به گونه‌ای نیستند که به سلامت یا زیبایی شما آسیبی برسانند بهتر است این کار را فراموش کنید. اما اگر فکر می‌کنید که نمی‌توانید با آن کنار بیایید بهتر است به سراغ یک پزشک متخصص بروید تا از طریق یکی از راهکارهایی که در ادامه معرفی می‌کنیم آن را بردارد.

برداشت خال به روش‌های طبیعی و خانگی

زمانی که شما نوع خال خود را تشخیص دادید به راحتی می‌توانید راه مناسب برای از بین بردن آن را انتخاب کنید. در بیشتر مواقع استفاده از درمان‌های طبیعی بسیار کارآمدتر و کم‌هزینه‌تر خواهد بود. البته ناگفته نماند که تشخیص نوع خال ممکن است برای برخی افراد دشوار باشد؛ بنابراین در چنین مواقعی حتما نزد پزشک بروید و از او کمک بخواهید.

زمانی که مطمئن شدید می‌توان خال را به روش‌های طبیعی درمان کرد به خانه برگردید و اقدامات لازم را انجام دهید. در ادامه چند ماده طبیعی را مثال خواهیم زد که باعث از بین رفتن برخی از خال‌ها می‌شوند. فراموش نکنید که راهکارهای طبیعی اگرچه ارزان و راحت هستند اما در بلندمدت شما را به نتیجه مطلوبتان می‌رسانند؛ پس از طولانی شدن روند درمان نگران یا خسته نشوید.

• سرکه : سرکه یکی از موادی است که می‌توان به وسیله آن برخی خال‌ها را از بین برد. برای انجام این کار باید خال و پوست اطراف آن را با آب گرم بشوید و بعد از خشک شدن آن پنبه‌ کوچکی را به سرکه آغشته کنید و به مدت 15 دقیقه بر روی خال بگذارید. بعد اتمام کار محل موردنظر را با آب سرد شستشو دهید. بهتر است این کار را روزی 5 مرتبه انجام دهید تا زودتر نتیجه بگیرید.

• عسل : به طور قطع عسل یکی از معجزات طبیعت برای انسان‌ها است که برای درمان هر بیماری که فکرش را بکنید مفید خواهد بود. برای درمان خال با عسل تنها کافی است مقدار کمی از آن را بر روی خال بمالید و مدتی صبر کنید و سپس آن را بشویید.

• سیر : سیر نیز خواص بسیاری دارد و یکی از آن‌ها کمک به از بین بردن خال‌ها است. در استفاده از سیر کمی باید دقت بیشتری داشته باشید زیرا سیر به دلیل موادی که درون خود دارد می‌تواند پوست شما را بسوزاند و باعث سرخی و التهاب آن شود. بسته به نوع خال و اندازه‌ آن یک حبه سیر را له کنید و بر روی خال قرار دهید و با یک پارچه تمیز یا باند روی آن را ببندید. این کار را شب هنگام خواب انجام دهید و صبح روی آن را باز کنید؛ اما اگر در هنگام شب احساس سوزش شدیدی کردید حتما باند را باز کرده و سیر را از روی پوست بردارید و با آب سرد آن قسمت را شستشو دهید.

• روغن کرچک : برای استفاده از این روغن تنها کافی است چند روز متوالی آن را بر روی خال بمالید و ماساژ دهید تا تاثیر آن را ببینید.

• گل کلم : این ماده غذایی ارزان قیمت یکی از بهترین موادی است که می‌تواند با لایه‌برداری پوست باعث از بین رفتن خال‌ها شود. برای این کار باید عصاره گل کلم را به دست بیاورید و سپس هر روز آن را بر روی ناحیه موردنظر یا خال‌های گوشتی بمالید.

علاوه بر موارد گفته شده در بالا راهکارهای طبیعی زیادی برای از بین بردن خال‌ها وجود دارند که می‌توان از آن‌ها استفاده کرد مانند استفاده از آب گریپ فروت، آب آناناس تازه یا سیب ترش که هرکدام تاثیر خاص خود را دارند.

برداشت خال به روش‌های پزشکی

در ابتدا باید بگوییم بهتر است خال‌هایی را از طریق راه‌های پزشکی از بین ببرید که واقعا برای شما دردسرساز شده‌اند؛ زیرا پرداخت هزینه عمل جراحی و مراقبت‌های بعد از آن ممکن است برای همه افراد امکان پذیر نباشد. همچنین لازم به ذکر است که به‌کارگیری هریک از روش‌های زیر به نوع، رنگ و اندازه‌ خال، سن متقاضی و محل قرارگیری آن بستگی دارد. در درمان پزشکی راه‌های مختلفی برای برداشت خال وجود دارد که در ادامه نگاهی به آن‌ها می‌اندازیم.

برداشتن خال به وسیله عمل جراحی

در این روش دکتر معالج ابتدا محل موردنظر را از طریق اسپری یا آمپول بی‌حسی، بی‌حس می‌کند و بعد از آن به وسیله تیغ جراحی محل را شکاف می‌دهد. سپس لایه‌های خال را به‌طور کامل بیرون می‌آورد و محل شکاف را بخیه می‌زند و پانسمان می‌کند. به همین راحتی شما می‌توانید از شر خال‌های مزاحم خلاص شوید. همچنین لازم است حتما از پزشک خود مراقبت‌‌های بعد از عمل را جویا شوید.

کرایوتراپی

در روش کرایوتراپی پزشک مقداری از گاز اکسید نیتروژن یا همان نیتروژن مایع را به سطح پوست خال و اطراف آن می‌زند و با این کار باعث اختلال در خون‌رسانی به سلول‌های خال می‌شود و به این ترتیب خال از بین می‌رود. این گاز دمای بسیار پایینی دارد و باعث یخ زن بافت خال می‌شود؛ به همین دلیل مدتی بعد از استفاده از این روش درمانی خال خود به خود می‌افتد.

استفاده از لیزر

استفاده از لیزر پرکاربردترین روش برای از بین بردن خال‌ها است. در این روش با استفاده از دستگاه لیزر و تاباندن اشعه آن به خال، آن را از بین می‌برند. لیزر مورد استفاده در این روش دارای طول موج مشخصی است و باید تحت زاویه خاصی به پوست بتابد تا بتواند ملانین‌های ایجاد کنندهخال را پراکنده کند. با توجه به حساسیت این روش برای انجام آن حتما باید نزد یک پزشک بسیار ماهر و باتجربه بروید.

برداشت خال به وسیله کوتر

این روش شاید کمی دردناک و آزاردهنده باشد زیرا با ایجاد حرارت زیاد، خال‌های به وجود آمده را می‌سوزانند. این دستگاه به کمک جریان برق گرمای زیادی تولید می‌کند که بعد از سوزاندن بافت به وجود آورنده خال آن را از بین می‌برد. در مراکزی که از دستگاه‌های قدیمی کوتر برای این کار استفاده می‌شود ممکن است فرورفتگی یا یک چاله عمیق در پوست به وجود آید.

در مراکز مدرن امروزی مانند کلینیک تخصصی پوست و موی ایرانوس دستگاه کوتر با استفاده از امواج رادیویی (RF) خال را می‌سوزاند که اثری بر روی سطح پوست باقی نمی‌گذارد. به طوری که بعد از مدتی خودتان هم فراموش می‌کنید که خالی در این بخش از بدنتان وجود داشته است.

کلینیک ایرانوس یکی از معتبرترین کلینیک‌های تخصصی پوست و مو در کشور است که با به‌کارگیری جدیدترین روش‌های روز دنیا و استفاده از تکنولوژی‌های پیشرفته می‌تواند مشکلات شما را در کوتاه‌ترین زمان ممکن با هزینه‌ای مناسب برطرف کند. شما در این کلینیک می‌توانید به کمک کادر مجرب و پزشکان باتجربه و متخصص به ‌راحتی خال‌های خود را بردارید؛ بدون این ‌که نگران بروز آسیب‌های احتمالی باشید.